Hemşirelik Hizmetleri

Hemşireliğin Tarihçesi Hemşirelik, insanın varoluşu ile birlikte ortaya çıkmış en eski sağlık mesleklerinden biridir. İlk çağlarda kadına atfedilen hasta ve düşkünlere yardım rolü ile başlayan hemşirelik, Orta Çağ Avrupa’sında dini kuruluşların bünyesinde yürütülmüştür Ülkemizde hemşireliğin tarihsel sürecine bakıldığında; Osmanlılarda bakım ve tedavi yapan kadın sağaltıcıların olduğu, Osmanlı ordusunda da erlere hasta bakıcılık eğitimi verildiği görülmektedir. Kırım Savaşı (1853-1856) sırasında müttefik devletlerin yaralı asker sayısının çok fazla artması ile Selimiye Kışlası hastaneye çevrilmiş; hasta ve çaresiz insanlara yardım etme konusundaki duyarlılığı bilinen Florence Nightingale İstanbul’a gelerek bu kışlada yaralı İngiliz askerlerinin bakımını üstlenmiştir. Çalışmaları süresince hasta bakımına ilişkin yetersizliklerin ya da eksikliklerin, hastaların sağlık durumlarını olumsuz yönde etkilediğini gören Nightingale, hemşirelerin formal eğitim programından geçmeleri gerektiğinin bilincine varmış ve İstanbul’dan ülkesine döndükten sonra dünyanın ilk hemşirelik okulunu 1860 yılında Londra’da açmıştır. Türkiye’deki hemşirelik eğitimi ile ilgili çalışmalar 1907’de Londra’da yapılan Kızılhaç Konferansı’na Osmanlı Delegesi olarak katılan Dr. Besim Ömer (Akalın) Paşa’nın, Florence Nightingale ile tanışmasının ardından hemşireliğin bir meslek olduğuna inanması, mesleğin gereklerini anlaması ve 1911’de İstanbul’un tanınmış ailelerine mensup hanımları, kendisinin yürüttüğü “Gönüllü Hasta Bakıcılık Kursu’na” çağırması ile başlamıştır. İstanbul ile Bursa’da açılan ve 6 ay süren kursu tamamlayan Münire İsmail, Kerime Salahor, Safiye Hüseyin Elbi ve diğer hemşireler, ilk kez Balkan Savaşları (1912- 1913), Çanakkale Savaşı (1915-1916) ve I. Dünya Savaşı (1914-1918) sırasında yaralı askerlere bakım vermiştir. İlk kez 1920 yılında Amiral Bristol Hastanesi’ne bağlı olarak açılan Amiral Bristol Hemşire Okulu ve Cumhuriyet Dönemi’nde (1925) açılan Kızılay Hemşire Okulu ile hemşirelikte formal eğitime geçilmiş; 1939 yılında Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı ilk Askeri Hemşire Okulu açılmış; ilki 1946’da olmak üzere sonraki yıllarda Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bünyesinde çok sayıda Sağlık Koleji (Sağlık Meslek Lisesi) açılmıştır. 1955 yılında eğitime başlayan Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, ülkemizde ve Avrupa’da üniversite düzeyinde açılan ilk hemşirelik okuludur. Ardından Hacettepe (1961) ve İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale (1961) Hemşirelik Yüksekokulları açılmıştır. Hemşirelikte lisansüstü eğitime ilk kez Hacettepe Üniversitesi’nde (yüksek lisans -1968 ve doktora-1972) başlanmıştır. Hemşirelik, profesyonel dokunuşuyla insan yaşamında fark yaratan ve toplumsal hizmette vazgeçilmez olan eşsiz bir meslektir. Hemşirelik, sağlığı geliştirmede ve sağlık hizmetlerini değiştirmede, tarihi boyunca günümüzdeki kadar önemli olmamıştı. Gelişen bilim ve teknolojinin birçok mesleğin doğasını değiştirmesine, ortadan kaldırma tehlikesi oluşturmasına rağmen hemşireliğin varlık nedeni olan “Bakım” ihtiyacı tüm dünyada giderek artmaktadır. Hemşireler, ağırlıklı olarak hastaneler, uzun süreli bakım merkezleri, ayaktan tedavi merkezleri, evde bakım merkezleri, okullar, işyerleri gibi alanlarda çalışarak bireylere, ailelere ve topluma bakım hizmeti sağlarlar. Bunlara ek olarak günümüzde gittikçe artan bir şekilde araştırma-geliştirme merkezleri, sağlık eğitimi ve danışmanlık birimlerinde bilgi üretme ve bilgiyi yayma hizmetlerini de yürütürler. Dünyada böylesine geniş yelpazade yer alan, kritik hizmetleri yenilikçi yaklaşımlarla, etkili ve güvenli sunabilen hemşirelerin varlığına her zaman ihtiyaç olacaktır.

Dünya Hemşirelik Haftası 15 Mayıs 2014 14 Mart Konferans Salonu